موقعیت جغرافیایی و تاریخ شهرستان رستم

درامدی کوتاه بر موقعیت ، جغرافیایی فرهنگی و تاریخ شهرستان رستم فارس

موقعیت جغرافیایی و تاریخ شهرستان رستم

درامدی کوتاه بر موقعیت ، جغرافیایی فرهنگی و تاریخ شهرستان رستم فارس

درآمدی کوتاه بر موقعیت جعرافیایی فرهنگی و تاریخ شهرستان رستم فارس

بنام خدا


درآمدی کوتاه بر موقعیت جعرافیایی فرهنگی و تاریخ شهرستان رستم فارس:


شهرستان رستم از لحاظ جغرافیایی در امتداد جنوبی رشته کوههای زاگرس و در ناحیه ی شمال غربی فارس واقع شده است.

شهرستان رستم از شرق با شهرستان ممسنی ،از غرب کهگیلویه،شمال بویراحمد و جنوب نیز با ممسنی همجوار می باشد.

آب و هوای شهرستان رستم سرد و معتدل است و ارتفاع آن نسبت به سطح دریا920متر میباشد.همچنین فاصله ی مرکز شهرستان تا مرکز استان نیز 180کیلومتر می باشد.

دشت های رستم نیز شامل دشتهای رستم 1 و2 میباشند که به دلیل حاصلخیزی  و وجود آب کافی دشت های مناسبی برای کشاورزی و باغداری می باشند.

از لحاظ مخاطرات طبیعی نیز شهرستان رستم با خطر سیل ،خشکسالی و همچنین به دلیل نزدیکی به گسل فعال کازرون با خطر زلزله نیز مواجه می باشد.


فرهنگ و رسوم مردم شهرستان رستم:

فرهنگ و رسوم مردم شهرستان رستم:


فرهنگ شهرستان رستم به دلیل بیشینه ی تاریخی شهرستان رستم فرهنگی غنی و بی بدیل می باشد.

زبان و گویش شهرستان رستم اکثریت لری ممسنی می باشد.

مردم شهرستان رستم در مراسمات مختلف از پوشش و رسومات متفاوت بهره می برند. چنانچه از رسومات مردم این شهرستان در مراسمات عروسی میتوان مراسم کدخدا کشونی ، لباس کنون ، باشلق برون ، حنا بن دون ، عروس کشون ، سر تراشون و واطلبون (پاگشا) و همچنین مراسمات نوروز باستانی را نام برد .

مراسم زیبای دیگری که در شهرستان رستم وجود دارد مراسم ((هدرسه))می باشد که در موقع خشکسالی برای طلب بارش از در گاه خداوند انجام میگیرد.



موسیقی محلی مردم شهرستان رستم

موسیقی محلی مردم شهرستان رستم:


موسیقی محلی شهرستان ساز و کرنا یا به گویش محلی همان ساز و نقاره می باشد که در مراسمات عروسی به ساز مهتر و در مراسمات عزا به تول چپ معروف است.



بازی های بومی و محلی شهرستان رستم

بازی های بومی و محلی شهرستان رستم:


بازی های بومی محلی مردم رستم را میتوان الختر ، گرنادوال ، چو کلی ، خنا تپک و همچنین ترکه بازی که بیشتر در مراسمات عروسی انجام میشود برشمرد.


تاریخ و تمدن شهرستان رستم:

تاریخ و تمدن شهرستان رستم:


از لحاظ تاریخی به جرات میتوان گفت که شهرستان رستم یکی از قدیمی ترین زیستگاه های بشر بوده ، که در همه ی دوره های تاریخی نقش بی بدیل و بی نظیری داشته است.

از دوره های تاریخی شهرستان رستم می توان به انسان های اولیه ی و دوران  پیش از باستان اشاره کرد زیرا ((غار بوف ))در یقه ی سنگر به روشنی گواه این موضوع میباشد.

همچنین شهرستان ممسنی از دیر باز به خاطر طبیعت بکر ،مراتع ، بیشه زارها و منابع آبی فراوان محل سکونت مردمان دامدار  بوده است که از شاخص ترین این اقوام می توان قوم شول را نام ببریم.

همچنین به گفته ی مو رخان انشان (نام قدیمی مناطق کوهستانی تمدن ایلامی)که قبل از مهاجرت آریایی ها، مردهاجزء اصلی انشان یا انزان بوده اند وتل اسپید نیز پایتخن انشان بوده است.

قبیله ی ساکن رستم در زمان هخامنشیان نیز قبیله ی(( مردها)) بوده است که مردمانی از پارس بوده اند.

قبیله ی مردها در آن زمان جزو قویترین ، شجاعترین و نام آور ترین مردم پارس بوده اند که با شنیدن نام آنها دشمن میدان جنگ را رها کرده و میگریخته.

سپاه ((مردها))که به دلیل هیبت و جسه ی بزرگ اکثرا با سلاح گرز میجنگیده اند با ضربات سهمگین خود به سپرهای دشمن باعث شکستگی کتفان دشمن شده و بدین ترتیب با شکستن صفوف دفاعی دشمن باعث پیروزی های بیشمار برای لشکر پارس می شدند.

آقای رومن گریشمن ((Roman Ghrishman)) نویسنده و تاریخدان معروف در کتاب ((ایران از آغاز تا اسلام)) آثار ((دا و دور )) در کوه ((عنا) )مشرف بر روستای حسین آباد رستم راقبر پادشاهان اولیه ی هخامنشی میداند . بعضی از مورخان یونانی نیز ((کورش بزرگ))را پسر چوپانی از قبیله ی مردها می دانند.

اریو برزن نیز از طائفه ی مردان بود که در زمان حمله ی اسکندر مقدونی و سپاه بزرگش به پارس با لشکری متشکل از سغدی ها ،مردها  و دیگر مردمان پارس در مقابل آنها ایستادگی کردند و تا آخرین نفس از سرزمین پارس دفاع کردند.

بعد از ورود اسلام به ایران و به دلیل سکونت قوم شول در منطقه ی ممسنی و رستم این مناطق را به شولستان به معنی محل زندگی قوم شول نام گذاری کردند و سپس در اواخر زمان صفوی و اوایل حکومت قاجارنیز به ((محمدحسنی)) ((ممسنی))تغییر نام پیدا کرد.

از لحاظ پهناوری درگذشته منطقه ی رستم یکی از دهستان های  فارس بوده است چنانچه میرزا حسن فسائی در کتاب ((فارس نامه ی ناصری))جلد 2صفحه ی 560چنین نقل میکند;دهستان رستم ممسنی که فهلیان جزو آن است دارای 58 قریه است.

جغرافیا و اسامی دهات کشور جلد 2 صفحه ی 322 ;انجیره -پرین -بهمن یاری- تیرازجان- جوک بال- خنگ- دشت -  دشت روم -ده توت- ده تی -ده نو-نیمایی- دی مه سر نه -سماک بیمی- فاریاب- فریاب -قلعه مورد- قلعه نوگک- گلپایگان -گنجگان-  گوپان- کوشک- مال قائد- مرازجان - مرزه بانی- موغستان ...

زمانی که جرج کامرون و پرفسور هیکس تحقیقات خود را برلوایح موجود در محوطه ی لیدوما انجام دادند به این واقعییت دست یافتند که دو شهراز شهرهای هخامنشی با نام ((هوهنوری))و ((یوناری))در این لوحه  ذکر شده در شهرستان رستم قرار دارند، که محل فعلی آن چهار بازار،تل اسپید((هوهنوری))وکرم آباد،  منصورآباد وسرآب سیاه (( یوناری))تعیین شده است.



کلانتران ایل رستم

کلانتران ایل رستم


کلانتران رستم را میتوان به ترتیب;کاگرجی -خان علی خان- کمال خان نیمایی(که عد ه ای کمال خان را پسر نیما وعده ای نیز برادر نیما وپسر کا گرجی میدانند)-علی قلی خان -خان علی خان- الله قلی خان کوچک -جعفر قلی خان- امام قلی خان و حسین قلی خان نام برد.


تیره های اصیل شهرستان رستم

تیره های اصیل شهرستان رستم:


بهمن یاری- منگزوری (منگودرزی) دشتی-  شاه حسنی- ضامنی- عوداللهی (عبدالهی)- مصیری- چوگی - ده تینی پرینی- نوگکی - مرزونی  - میل فرزی (میرفردی) غلویی_نیمایی _ارجی_ مرادی(دهنویی )و ...


و همچنین سایر تیره های ساکن رستم را می توان این چنین نام برد:

عرب خاکک - بختیاری - سادات شاهزاده قاسم (ع) - سادات شاهزاده مختار (ع) - سادات سید فخرالدین احمد (ع) - گیوه کش - قاید گیوی - سادات امامزاده علی (ع) و ...



((توضیحات؛تیره های نیمایی، غلویی، ارجی و مرادی( دهنویی) از نوادگان چهار برادر به همین اسماءیعنی( نیما، غلوم، ارج ومراد) میباشند که این چهار نفر نیز فرزندان کا گرجی اولین کلانتر رستم بوده اند.))

اماکن تاریخی شهرستان رستم

اماکن تاریخی شهرستان رستم:


سنگ برجسته های گورنگون - پل تاریخی بریم(دوره ی ساسانی) - دخمه ی دا و دختر (دوره هخامنشیان) - تپه ی باستانی تل بندو(2500سال قبل از میلاد مسیح) - قلعه ی تل اسپید (دوره ایلامی) - غار باستانی بوف(انسانهای اولیه) - کتیبه ی سرآب سیاه (دوره ساسانیان)


اماکن مذهبی شهرستان رستم

اماکن مذهبی شهرستان رستم:


امامزاده حسن (ع) شهر کوپن - امامزاده سید نورالدین( ع )منصورآباد سرآب سیاه - امامزاده سیدمحمد( ع )کوپن- امامزاده میر احمد( ع) دهنو- امامزاده امین نذر (ع )دلی زوال- امامزاده میر فضل (ع )حسین آباد - امامزاده شاه جهان احمد (ع )


مناطق گردشگری شهرستان رستم:

مناطق گردشگری شهرستان رستم:
تالاب و چشمه های سرآب سیاه منصور آباد - تنگ گجستان - دلی امین نذر- چشمه انجیری- پل بریم - شالیزارهای طلایی دشتهای دهنو و گورآب و ...





منابع و مأخذ:

منابع و مأخذ:



1-فارس نامه ناصری


2- جغرافیا و اسامی دهات کشور


3- ایران از آغاز تا اسلام- نویسنده رومن گریشمن مترجم : استاد محمد معین


4- جغرافیای طبیعی استان فارس


5- تاریخ ایران باستان استاد حسن پیرنیا